Co-Creation ร่วมกันสรรค์สร้าง...ทางรอด

ถ้าจะฝ่าพายุโควิดแบบบุกเดี่ยว ไม่คิดจะ Co-Creation อะไรกับใคร ก็อาจฝ่าไปได้ แต่การันตีได้ว่าถ้ารอดก็จะรอดแบบสะบักสะบอม

Part 1. อดีตอันหอมหวาน ไม่มีอีกแล้ว

ไม่มีใครและไม่มีธุรกิจใดที่ไม่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโควิดตลอดสองปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน มีธุรกิจส่วนน้อยที่ได้รับผลบวก ธุรกิจส่วนมากได้รับผลกระทบทางลบแทบทั้งสิ้นทั้งที่พยายามปรับตัวแล้ว

ธุรกิจที่เคยทำรายได้เป็นล่ำเป็นสันในอดีตที่ผ่านมา ก่อนที่โควิดจะมาพลิกชะตาของธุรกิจทั่วโลก

จากเดิมเคยมีฐานลูกค้ามีรายได้เข้ามาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันแทบไม่มีรายได้หรือรายได้หดหายกว่าครึ่ง

ถ้าไม่สามารถปรับเปลี่ยน พลิกแพลงธุรกิจให้อยู่รอดได้ การ 'พึ่งพากันและกัน' ในรูปแบบ Co-Creation แบบ 'ร่วมกันสรรค์สร้าง' อาจเป็นทางรอดที่ต้องทำ

Part 2. Co-Creation กับใครได้บ้าง....?

อย่าตั้งคำถามว่าเราจะ Co-Creation กับใครได้บ้าง..? เพราะมันจะ จำกัดจินตนาการ จำกัดความคิดสร้างสรรค์ซึ่งทั้งจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ เป็นสิ่งจำเป็นมากที่จะช่วยให้เราคิดและทำสิ่งที่ต่างจากเดิมที่อาจช่วยให้เรารอด!

แต่ให้ตั้งคำถามว่า...'เราจะ Co-Creation กับทุกคนทุกฝ่ายอย่างไร!?'

มุมมองแบบเดิมๆ เราคือเรา ลูกค้าคือลูกค้า คู่ค้าก็คือคู่ค้า คู่แข่งก็คือคู่แข่ง ทุกฝ่ายต่างมีบทบาทที่แตกต่างกัน อยู่คนละฝั่งคนละด้าน... ถ้ายังคิดแบบนี้ แทบทุกฝ่ายอาจจะไม่รอด!

เพราะทุกคนทุกฝ่ายคือเรา ลูกค้า คู่ค้า คู่แข่ง ต่างก็ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การระบาดหนักของโควิดไม่แตกต่างกัน เรียกว่าบาดเจ็บปางตายกันแทบทุกฝ่าย

ลองนึกภาพ ทุกคนทุกฝ่ายต่างบาดเจ็บสาหัส ยืนเซบ้าง ล้มลุกคลุกคลานบ้าง แล้วถ้าต่างคนต่างทำ ต่างคนต่างสู้แบบในอดีต... ผลจะเป็นอย่างไร!? แนวโน้มน่าจะตายหมู่ร่วมกัน!

แต่ถ้าทุกคนทุกฝ่าย (เรา คู่ค้า ลูกค้า แม้กระทั่งคู่แข่ง) ช่วยกันพยุง ช่วยกันประคับประคอง อาจช่วยให้ทุกฝ่ายรอดได้!

Part 3. Co-Creation กับลูกค้าอย่างไรดี....?

ตัวอย่างเช่น ห้างใหญ่ๆ ทั้งแบบหรูหราหรือไม่หรูหราในอดีต ต่างเป็นที่หมายปองของแบรนด์ใหญ่ๆ ที่ต้องไปเปิดในห้าง....แต่ในสภาวะปัจจุบันที่สถานการณ์การระบาดของโควิดยังรุนแรงต่อเนื่อง มาตรการของรัฐบาลที่สั่งปิดห้างเป็นระยะ ห้างเหล่านี้อาจไม่มีเสน่ห์ดึงดูดให้คนมาค้าขายในห้างเพราะไม่สามารถเปิดให้คนมาเข้าห้างได้หรือเปิดๆปิดๆเปิดบางส่วน ไหนจะการซื้อขายผ่านช่องทาง Online ที่สะดวกกว่า ถูกกว่า

คำถามคือ ห้างใหญ่ๆเหล่านี้ จะต้องเปลี่ยนวิธีคิด วิธีการอย่างไรที่ จะร่วมมือกับร้านค้าในห้างให้ผ่านสถานการณ์และรอดไปได้ด้วยกัน

อีกตัวอย่าง

ธุรกิจธนาคาร ที่นอกจากจะมีมาตรการผ่อนผันในเรื่องการชำระหนี้ให้กับลูกค้า ตามมาตรการที่รัฐบาลกำหนดให้ทำแล้ว...

ถ้าธนาคารคิดรูปแบบ Co-Creation ร่วมกันสรรค์สร้าง ที่มากกว่ามาตรการที่ทุกที่ทำกัน แต่เป็นมาตรการที่ช่วยให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษา รวมไปถึงช่วยหาวิธีให้ลูกค้าของธนาคารมีรายได้เพิ่มขึ้น จากช่องทางขายหรือทรัพยากรที่ธนาคารมี ไม่เพียงแต่จะทำให้ลูกค้าประทับใจ ซาบซึ้งใจที่ธนาคารช่วยเหลือในยามที่ลูกค้าลำบาก แต่จะส่งผลบวกผลดีกับธนาคารด้วย เพราะเมื่อลูกค้ารอด มีรายได้มาชำระหนี้ ธนาคารก็รอด แต่ถ้าลูกค้าส่วนมากไม่รอด... ธนาคารจะรอดได้อย่างไร!?

Part 4. Co-Creation กับคู่ค้าในรูปแบบใดได้บ้าง?

ธุรกิจเรากับคู่ค้า อาจถึงเวลาที่ต้องมานั่งคุยกันว่า จะช่วยกันและกันในมุมไหนได้บ้าง?

เช่น อะไรบ้างที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ ในเรื่องต้นทุน อะไรบ้างที่สามารถร่วมกันสรรค์สร้างสินค้า-บริการใหม่ๆให้เหมาะสมกับช่องทางการขายใหม่ๆในปัจจุบัน วัตถุดิบอะไรบ้างที่ต้นทุนสูงแต่มูลค่าลดลงจะใช้วัตถุดิบอะไรที่มาทดแทนพร้อมกับมีมูลค่าใหม่ๆที่น่าสนใจเมื่อผลิตออกมาเป็นสินค้าแล้วเป็นต้น

ถ้าคุยกันจริงๆ ระหว่างธุรกิจเรากับคู่ค้า แล้วเจาะลึกลงไปในรายละเอียดของแต่ละมุม จะมองเห็นโอกาสใหม่ๆที่ซ่อนเร้นมากมายที่เมื่อก่อนมองไม่เห็นหรือมองข้ามไป ไม่ลองไม่รู้.. ลองทำดูสิครับ

Part 5.Co-Creation กับคู่แข่ง... อย่าคิดว่าเป็นไปไม่ได้!

เพราะไม่ว่าเราหรือคู่แข่งในวันนี้ ก็อยู่ในสภาวะสะบักสะบอมพอๆ กันจากสถานการณ์การระบาดของโควิดที่ยังมองไม่เห็นทางออกที่ชัดเจน จากเดิมเรากับคู่แข่งต่างฟาดฟันกันเลือดสาด บางช่วงอาจแย่งยอดขายกันจนมีแต่ยอดขายแต่แทบไม่มีกำไร ถ้ายังแข่งแบบเดิมกันต่อไป ยากที่จะมีผู้ชนะ อาจเหลือแต่ผู้แพ้ร่วมกัน

การ Co-Creation ระหว่างเรากับคู่แข่งไม่ใช่การจับมือกันผูกขาดหรือเอาเปรียบผู้บริโภค แต่เป็นการเริ่มต้นโดยการคุยกันก่อน ว่าในสถานการณ์ปัจจุบัน ทั้งเราและคู่แข่งควรลดวิธีใดที่ไม่สร้างสรรค์ที่ทำให้เจ็บตัวทั้งสองฝ่ายโดยที่ลูกค้าก็ไม่ได้ประโยชน์อะไรที่ชัดเจน วิธีนี้เรียกว่า 'หยุดเลือดที่ไหล'

หลังจากนั้นค่อยร่วมคิดร่วมคุย ร่วมกันพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อลดต้นทุนการพัฒนา (ในอดีตคู่แข่งอย่าง Sony กับ Samsung ก็เคยร่วมกันคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ) เมื่อได้นวัตกรรมใหม่ๆออกมาหลายรูปแบบค่อยจัดสรรแบ่งปันกันใช้ ก็ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้

เพราะผมเชื่อว่า...

'โลกนี้มีเรื่องที่เป็นไปไม่ได้เพียงอย่างเดียว คือ... เรื่องที่ยังไม่ได้ทำ!'

เพราะถ้าจะทำอย่างจริงจัง... ทุกอย่างเป็นไปได้!

Part 6. บทสรุป

ถ้าจะฝ่าพายุโควิดแบบบุกเดี่ยว ไม่คิดจะ Co-Creation อะไรกับใคร ก็อาจฝ่าไปได้ แต่การันตีได้ว่าถ้ารอดก็จะรอดแบบสะบักสะบอม แต่ถ้าลองค่อยๆคิดว่าธุรกิจเรา จะลองเริ่ม Co-Creation กับใครก่อน... ระหว่างเรากับคู่ค้า หรือเรากับลูกค้า หรือเรากับคู่แข่ง ก็เป็นอะไรที่น่าลองคิดลองทำดูนะครับ!